อุบัติเหตุที่ไม่คาดคิดหรือการเผลอกัดของแข็งอาจทำให้เกิดปัญหาฟันแตกหรือฟันหักได้ ซึ่งสร้างความกังวลใจและส่งผลต่อการใช้ชีวิตประจำวัน หลายคนอาจสงสัยว่าอาการเช่นนี้อันตรายหรือไม่ และควรจัดการอย่างไร บทความนี้ จะพาทุกคนไปทำความเข้าใจถึงสาเหตุ อาการ และแนวทางการรักษาที่เหมาะสม เพื่อให้รอยยิ้มที่สวยงามและสุขภาพช่องปากที่ดีกลับคืนมาอีกครั้ง

ฟันแตก ฟันหัก คืออะไร

ฟันแตก คือภาวะที่ผิวฟันหรือเนื้อฟันเกิดรอยร้าวหรือแยกออกจากกัน อาจเป็นเพียงรอยเล็กน้อยที่มองไม่เห็นด้วยตาเปล่าหรือแตกเป็นชิ้นใหญ่ ส่วนฟันหักคือการที่เนื้อฟันส่วนใดส่วนหนึ่งหลุดหรือแตกหักออกไปอย่างชัดเจน ซึ่งทั้งสองกรณีนี้ถือเป็นความเสียหายต่อโครงสร้างฟันที่จำเป็นต้องได้รับการประเมินและรักษาโดยทันตแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ เพื่อป้องกันไม่ให้ปัญหารุนแรงบานปลายและส่งผลกระทบต่อสุขภาพช่องปากในระยะยาว

ฟันแตก ฟันหัก เกิดจากอะไร

ปัญหาฟันแตกและฟันหักสามารถเกิดขึ้นได้จากหลายปัจจัยในชีวิตประจำวัน ตั้งแต่พฤติกรรมการรับประทานอาหารไปจนถึงอุบัติเหตุที่ไม่คาดฝัน ซึ่งล้วนส่งผลให้โครงสร้างฟันอ่อนแอลงและเกิดความเสียหายได้ โดยสาเหตุหลักที่พบได้บ่อยมีดังต่อไปนี้

• การเคี้ยวของแข็ง เช่น น้ำแข็ง ลูกอม หรือกระดูก ซึ่งเป็นการใช้แรงบดเคี้ยวที่มากเกินไป
• อุบัติเหตุหรือการกระแทก บริเวณใบหน้าและช่องปากโดยตรง เช่น การหกล้ม หรืออุบัติเหตุจากการเล่นกีฬา
• การนอนกัดฟัน ทำให้เกิดแรงกดทับบนฟันเป็นเวลานานจนฟันสึกและเกิดรอยแตกได้
• การเปลี่ยนแปลงอุณหภูมิในช่องปากอย่างรวดเร็ว เช่น ดื่มน้ำร้อนแล้วตามด้วยน้ำเย็นจัดทันที
• ฟันผุรุนแรงหรือมีวัสดุอุดขนาดใหญ่ ซึ่งทำให้เนื้อฟันส่วนที่ดีเหลือน้อยและโครงสร้างฟันไม่แข็งแรงเหมือนเดิม

ฟันแตก ฟันหัก มีอาการเป็นอย่างไร

อาการของฟันแตกหรือฟันหักอาจแตกต่างกันไปในแต่ละบุคคล บางรายอาจไม่รู้สึกเจ็บปวดใด ๆ หากเป็นเพียงรอยแตกเล็กน้อย แต่ส่วนใหญ่มักมีอาการเสียวฟันเมื่อดื่มของร้อนหรือเย็น รู้สึกเจ็บแปลบขณะเคี้ยวอาหาร โดยเฉพาะเมื่อปล่อยแรงกัด หรืออาจปวดขึ้นมาเป็นพัก ๆ โดยไม่ทราบสาเหตุ ในบางกรณีอาจสังเกตเห็นรอยแตกบนผิวฟัน หรือรู้สึกว่ามีเศษฟันหลุดออกมา ซึ่งเป็นสัญญาณเตือนว่าควรเข้าพบทันตแพทย์เพื่อตรวจเช็ก

ฟันแตก ฟันหัก อันตรายไหม

ภาวะฟันแตกหรือฟันหักหากไม่ได้รับการรักษาอย่างทันท่วงทีอาจเป็นอันตรายได้ เนื่องจากรอยแตกสามารถลุกลามลึกลงไปในโครงสร้างฟัน ทำให้เกิดอาการปวดรุนแรง เสียวฟัน และอาจนำไปสู่การติดเชื้อในโพรงประสาทฟัน หากการติดเชื้อขยายวงกว้าง อาจทำให้เกิดหนองที่ปลายรากฟัน เหงือกบวมอักเสบ และในกรณีที่รุนแรงที่สุด อาจจำเป็นต้องสูญเสียฟันซี่นั้นไปอย่างถาวร

ลักษณะแบบไหนที่ควรรีบพบแพทย์

แม้ว่าอาการฟันแตกหรือฟันหักจะมีหลายระดับความรุนแรง แต่มีสัญญาณอันตรายบางอย่างที่เราไม่ควรมองข้ามโดยเด็ดขาด การสังเกตลักษณะความเสียหายและอาการที่เกิดขึ้น จะช่วยให้เรารู้ว่าเมื่อใดที่จำเป็นต้องรีบเข้าพบทันตแพทย์อย่างเร่งด่วน เพื่อให้ได้รับการรักษาที่ทันท่วงทีและป้องกันความเสียหายที่อาจลุกลามบานปลาย

ฟันแตกเป็นรู

เมื่อฟันแตกจนเกิดเป็นโพรงหรือรู จะกลายเป็นแหล่งสะสมของเศษอาหารและแบคทีเรียได้ง่าย ซึ่งเพิ่มความเสี่ยงต่อการเกิดฟันผุที่ลุกลามอย่างรวดเร็ว หากปล่อยทิ้งไว้ รูผุอาจขยายใหญ่ขึ้นจนทะลุถึงโพรงประสาทฟัน ทำให้เกิดอาการปวดอย่างรุนแรงและนำไปสู่การติดเชื้อได้ ดังนั้น หากพบว่าฟันมีรูแตก ควรรีบพบทันตแพทย์เพื่อทำการอุดฟันหรือบูรณะฟันก่อนที่ปัญหาจะบานปลาย

ฟันแตกครึ่งซี่ หรือหักครึ่งซี่

กรณีฟันแตกหรือฟันหักออกไปครึ่งซี่ ถือเป็นความเสียหายที่รุนแรงต่อโครงสร้างฟัน ทำให้ความแข็งแรงของฟันลดลงอย่างมาก และอาจมีขอบฟันที่แหลมคมทิ่มกระพุ้งแก้มหรือลิ้นจนเป็นแผลได้ การปล่อยทิ้งไว้นอกจากจะทำให้เคี้ยวอาหารลำบากแล้ว ยังเสี่ยงต่อการที่ฟันส่วนที่เหลือจะแตกเพิ่มไปอีกจนถึงระดับรากฟัน ดังนั้น จึงเป็นกรณีฉุกเฉินที่ต้องรีบพบทันตแพทย์เพื่อวางแผนการรักษาทันที

ฟันแตกถึงราก หรือเหลือแต่ราก

ฟันแตกในลักษณะนี้ถือเป็นกรณีที่รุนแรงที่สุด เพราะรอยแตกได้ขยายไปถึงส่วนรากฟันที่อยู่ใต้เหงือกแล้ว ซึ่งมักจะไม่สามารถเก็บรักษาฟันซี่นั้นไว้ได้อีกต่อไป การปล่อยทิ้งไว้อาจทำให้เกิดการติดเชื้อที่รุนแรงและลุกลามไปยังกระดูกขากรรไกรได้ ทันตแพทย์มักจะต้องพิจารณาถอนฟันซี่ดังกล่าวออกไป เพื่อป้องกันการอักเสบและเตรียมพื้นที่สำหรับใส่ฟันปลอมหรือรากฟันเทียมทดแทนต่อไป

ฟันแตก ฟันหักแล้วมีเหงือกบวม อักเสบ

หากมีอาการเหงือกบวมแดง มีเลือดออกง่าย หรือรู้สึกปวดบริเวณเหงือกรอบ ๆ ซี่ฟันที่ แตก หรือ หัก นั่นอาจเป็นสัญญาณของการติดเชื้อที่ปลายรากฟัน การติดเชื้อนี้เกิดจากแบคทีเรียที่เข้าไปตามรอยแตกของฟันจนถึงโพรงประสาทฟัน หากไม่รีบรักษา เชื้ออาจลุกลามทำให้เกิดหนองและทำลายกระดูกรอบรากฟันได้ จึงควรรีบพบทันตแพทย์เพื่อทำการวินิจฉัยและรักษาการติดเชื้อโดยด่วน

ฟันแตกลึกถึงโพรงประสาทฟัน เสียวหรือปวดฟัน

อาการเสียวฟันอย่างรุนแรง หรือปวดฟันตุบ ๆ ตลอดเวลาหลังจากฟันแตกเป็นสัญญาณบ่งบอกว่ารอยแตกนั้นลึกไปถึงชั้นโพรงประสาทฟัน ซึ่งเป็นศูนย์รวมของเส้นเลือดและเส้นประสาท การที่โพรงประสาทฟันสัมผัสกับสิ่งกระตุ้นภายนอกโดยตรงจะทำให้เกิดความเจ็บปวดอย่างมาก และเสี่ยงต่อการติดเชื้อสูง กรณีเช่นนี้อาจจำเป็นต้องเข้ารับการรักษารากฟันเพื่อกำจัดเชื้อและรักษาฟันซี่นั้นไว้

มีวิธีการรักษาฟันแตก ฟันหัก อย่างไรบ้าง

แนวทางการรักษาภาวะฟันแตกหรือฟันหักจะขึ้นอยู่กับตำแหน่ง ความรุนแรง และลักษณะของรอยแตกเป็นสำคัญ หลังจากทันตแพทย์ประเมินความเสียหายอย่างละเอียดแล้ว จะวางแผนการรักษาที่เหมาะสมที่สุดสำหรับแต่ละบุคคล โดยมีวิธีการรักษาที่พบบ่อยดังนี้

การอุดฟัน

สำหรับกรณีฟันแตกหรือบิ่นเล็กน้อยที่ไม่ได้กระทบโครงสร้างหลักของฟัน ทันตแพทย์สามารถใช้วัสดุอุดฟันสีเหมือนฟัน เช่น เรซินคอมโพสิต มาเติมเต็มส่วนที่เสียหายเพื่อคืนรูปทรงและความสวยงามให้ฟันกลับมาใช้งานได้ตามปกติ ซึ่งเป็นหนึ่งในหัตถการพื้นฐานทางทันตกรรมทั่วไปที่รวดเร็วและมีประสิทธิภาพ

การถอนฟัน

ในกรณีที่ฟันแตกหรือฟันหักอย่างรุนแรงจนถึงรากฟัน ฟันโยกมาก หรือมีการติดเชื้อรุนแรงจนไม่สามารถบูรณะกลับมาได้ การถอนฟันอาจเป็นทางเลือกที่จำเป็นที่สุด เพื่อกำจัดแหล่งติดเชื้อและป้องกันไม่ให้ปัญหาสุขภาพช่องปากอื่น ๆ ตามมา หลังจากนั้นทันตแพทย์จะแนะนำวิธีการใส่ฟันทดแทน เช่น ฟันปลอม หรือรากฟันเทียม

การครอบฟัน

สำหรับฟันที่แตกหรือหักเป็นชิ้นใหญ่ แต่รากฟันยังคงแข็งแรงดี การทำครอบฟันเป็นวิธีที่เหมาะสมอย่างยิ่ง โดยทันตแพทย์จะกรอแต่งฟันซี่นั้นให้มีขนาดเล็กลง แล้วจึงใช้ครอบฟันที่ผลิตขึ้นโดยเฉพาะมาสวมทับเพื่อปกป้องโครงสร้างฟันที่เหลืออยู่ทั้งหมด ทำให้ฟันกลับมาแข็งแรง สามารถใช้งานบดเคี้ยวได้ตามปกติและมีความสวยงามเหมือนเดิม

การทำวีเนียร์

ในกรณีที่ฟันแตกหรือบิ่นบริเวณฟันหน้าเพียงเล็กน้อย และคนไข้ต้องการเน้นเรื่องความสวยงาม การแปะผิวฟันวีเนียร์เป็นทางเลือกที่ได้รับความนิยมอย่างสูง โดยเป็นการใช้วัสดุเซรามิกบาง ๆ ที่มีสีและความใสเหมือนฟันธรรมชาติ มาแปะทับลงบนผิวหน้าฟันเพื่อปกปิดรอยแตกและปรับปรุงรูปร่างของฟันให้สวยงามขึ้น

การทำรากฟันเทียม

หลังจากจำเป็นต้องถอนฟันที่แตกรุนแรงออกไป การทำ รากฟันเทียม ถือเป็นวิธีการทดแทนฟันที่ดีที่สุดวิธีหนึ่ง เพราะเป็นการฝังวัสดุไทเทเนียมลงในกระดูกขากรรไกรเพื่อทำหน้าที่แทนรากฟันเดิม แล้วจึงใส่ครอบฟันด้านบน ทำให้ได้ฟันใหม่ที่แข็งแรง สวยงาม และใช้งานได้ใกล้เคียงกับฟันธรรมชาติมากที่สุด โดยไม่ต้องกรอฟันข้างเคียง

การทำฟันปลอม

ฟันปลอมเป็นอีกทางเลือกหนึ่งในการทดแทนฟันที่สูญเสียไปจากอาการฟันหักหรือแตกจนต้องถอนออกไป มีทั้งแบบถอดได้และแบบติดแน่น (สะพานฟัน) ซึ่งจะช่วยให้สามารถกลับมาบดเคี้ยวอาหารได้ดีขึ้น และป้องกันปัญหาฟันซี่ข้างเคียงล้มเข้ามาในช่องว่าง ทันตแพทย์จะช่วยประเมินและแนะนำชนิดของฟันปลอมที่เหมาะสมกับแต่ละบุคคล

คำแนะนำจากคุณหมอเมื่อเกิดฟันแตก ฟันหัก

“ทพญ.เกวลิน นพคุณเมธี แนะนำว่าเมื่อเกิดฟันแตกหรือฟันหักสิ่งสำคัญที่สุดคือการรีบมาพบทันตแพทย์เพื่อประเมินความเสียหาย การรักษาตั้งแต่เนิ่น ๆ ไม่เพียงแต่ช่วยลดความเจ็บปวด แต่ยังเพิ่มโอกาสในการเก็บรักษาฟันธรรมชาติไว้ได้”

คำถามที่พบบ่อย (FAQ) เกี่ยวกับฟันแตก ฟันหัก

เพื่อให้ทุกคนเข้าใจเกี่ยวกับปัญหาฟันแตกและฟันหักมากยิ่งขึ้น เราได้รวบรวมคำถามที่พบบ่อยพร้อมคำตอบจากทันตแพทย์ของ Dream Smile Dental Clinic มาไว้ที่นี่ เพื่อช่วยคลายข้อสงสัยและให้ข้อมูลที่เป็นประโยชน์ในการตัดสินใจเบื้องต้น

ฟันแตกเป็นรู ปวดมาก ควรทำอย่างไร

หากมีอาการปวดมาก ควรบ้วนปากด้วยน้ำเกลืออุ่น ๆ เพื่อทำความสะอาดเบื้องต้น สามารถรับประทานยาแก้ปวดเพื่อบรรเทาอาการได้ แต่สิ่งสำคัญที่สุดคือต้องรีบไปพบทันตแพทย์โดยเร็วที่สุด เพราะอาการปวดรุนแรงมักเป็นสัญญาณของการติดเชื้อหรือการอักเสบในโพรงประสาทฟัน ซึ่งจำเป็นต้องได้รับการรักษาอย่างเร่งด่วนเพื่อกำจัดสาเหตุของความเจ็บปวดและป้องกันการลุกลาม

ฟันหน้าแตกอุดฟันอย่างเดียวได้ไหม

ขึ้นอยู่กับขนาดของรอยแตก หากเป็นเพียงการบิ่นหรือแตกเล็กน้อยที่ขอบฟัน การอุดฟันด้วยวัสดุสีเหมือนฟันก็อาจเพียงพอ แต่หากรอยแตกมีขนาดใหญ่ขึ้น การทำวีเนียร์หรือครอบฟันอาจเป็นทางเลือกที่ดีกว่าในแง่ของความแข็งแรงและความสวยงามในระยะยาว ทันตแพทย์จะเป็นผู้ประเมินและแนะนำวิธีการรักษาที่เหมาะสมที่สุดหลังจากได้ตรวจสภาพฟันอย่างละเอียด

ฟันแตกหรือฟันหัก จำเป็นต้องถอนฟันไหม

ไม่จำเป็นเสมอไป เป้าหมายหลักของทันตแพทย์คือการพยายามเก็บรักษาฟันธรรมชาติไว้ให้ได้นานที่สุด หาก ฟันแตกหรือฟันหักแต่รากฟันยังแข็งแรงและไม่มีการติดเชื้อรุนแรง ก็ยังมีวิธีการรักษาอื่น ๆ เช่น การอุดฟัน การทำครอบฟันหรือการรักษารากฟันเพื่อบูรณะฟันซี่นั้นให้กลับมาใช้งานได้ การถอนฟันจะถูกพิจารณาเป็นทางเลือกสุดท้ายเมื่อไม่สามารถรักษาฟันไว้ได้แล้วจริง ๆ

สรุปบทความ 

ฟันแตกและฟันหักเป็นปัญหาทันตกรรมที่ไม่ควรละเลย เพราะสามารถนำไปสู่ปัญหาร้ายแรงอื่น ๆ ได้ เช่น อาการปวดรุนแรง การติดเชื้อ และการสูญเสียฟันในที่สุด การเข้าพบทันตแพทย์เพื่อรับการวินิจฉัยและรักษาอย่างทันท่วงทีคือสิ่งที่ดีที่สุด โดยมีวิธีการรักษาหลากหลายตั้งแต่การอุดฟันไปจนถึงการทำรากฟันเทียม ซึ่งขึ้นอยู่กับระดับความเสียหาย หากคุณมีปัญหาเหล่านี้ สามารถเข้ามาปรึกษาทีมทันตแพทย์ของเราได้ที่ Dream Smile Dental Clinic